De vraag naar glutenvrij (alcoholvrij) bier is de afgelopen jaren sterk gegroeid. In dit artikel vertel ik je of bier glutenvrij is en hoe je bier zonder gluten kan herkennen.
Bier (en alcoholvrij bier) is niet altijd glutenvrij. Dit komt doordat er vaak glutenbevattende granen gebruikt worden. Tijdens het brouwproces wordt een deel van de gluten afgebroken. Er blijven echter altijd sporen achter. Glutenvrije bieren herken je aan het Crossed Grain keurmerk.
Meer weten?
Wil je meer weten over glutenvrije bieren, het brouwproces, welke keurmerken er zijn en wat de beste glutenvrije bieren zijn? Hierna vertel ik je daar alles over.
Wat zijn gluten?
Gluten is een natuurlijk eiwit dat voorkomt in verschillende graansoorten, zoals tarwe (waaronder spelt en khorasantarwe, voorheen kamut), rogge, en gerst.
Wanneer mag (alcoholvrij) bier glutenvrij genoemd worden?
Volgens de Europese verordening mag een bier gelabeld worden als glutenvrij, wanneer het niet meer dan 20 ppm (parts per million) in het eindproduct zitten. Dus maximaal 20 milligram gluten per kilogram. Dit wordt vastgesteld door een glutenanalyse te doen in een laboratorium.
Hoe weet je of (alcoholvrij) bier glutenvrij is?
Het Crossed Grain keurmerk is hét internationaal erkende kwaliteitskeurmerk voor glutenvrije producten. Het keurmerk herken je aan de doorgestreepte aar in een cirkel. Is een product voorzien van dit kenmerk, dan weet je zeker dat het minder dan 20 ppm gluten bevat.
Volgens Europese wetgeving zijn producenten verplicht om ingrediënten en allergenen te vermelden op het etiket. Waaronder glutenbevattende granen, zoals tarwe (waaronder spelt en khorasantarwe, voorheen kamut), rogge, gerst en haver. Kijk dus goed wat voor ingrediënten er zijn gebruikt.
Soms staat er op een product ‘kan sporen van gluten bevatten’. Het gaat daarbij om een kruisbesmettingswaarschuwing. Dit houdt in dat het product zelf geen gluten bevat, maar dat het wel in contact kan zijn geweest met gluten. Dit kan bijvoorbeeld de omgeving zijn geweest (fabriek), machines waarmee het product is geoogst of verwerkt of tijdens het transport.
Om er achter te komen of je (alcoholvrij) bier glutenvrij is, controleer je dus:
- Of het Crossed Grain keurmerk op het etiket staat;
- Of er glutenbevattende granen zijn verwerkt;
- Of er mogelijk sprake kan zijn van een kruisbesmetting tijdens het brouwproces
Niet alle glutenvrij bier is volledig zonder gluten
In 2012 is door de Avans Hogeschool en het Celiac Disease Consortium een onderzoek gedaan naar gluten in bier. Uit dit onderzoek bleek dat de standaard meetmethode waarmee het glutengehalte in bier getest wordt, niet klopt. Uit de testresultaten van een nieuwe meetmethode, bleek dat een van de bieren de norm van 20 ppm overschreed.
De betrouwbaarheid van de standaard meetmethode is daardoor in twijfel getrokken. Sindsdien adviseert de Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) alleen bieren met het Crossed Grain keurmerk te kopen. Door een bier te kopen met dit keurmerk weet je zeker dat het product de norm van 20 ppm niet overschrijd.
Hoe wordt glutenvrij bier gebrouwen?
Er zijn verschillende manieren om glutenvrij bier te brouwen. Een daarvan is het afbreken van de glutenverbindingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een werkzaam enzym. Dit wordt aan het begin van het gistingsproces toegevoegd aan de afgekoelde wort.
Een andere manier om bier zonder gluten te brouwen is het gebruik maken van granen die geen gluten bevatten, zoals haver, rijst, mais of gierst. In sommige van deze granen komen wel gluten voor, maar mensen met een glutenallergie zijn hier over het algemeen niet gevoelig voor.
Bestaat er ook alcoholvrij bier zonder gluten?
Ja, die zijn er! Het brouwproces van alcoholvrij bier verschilt soms van ‘normaal’ bier, maar er worden wel glutenbevattende granen gebruikt. Voor bier zonder alcohol geldt dus ook dat je goed moet kijken of er geen gluten in zitten.
Alcoholvrije glutenvrije bieren zijn:
- Ambar Celíacos Alcoholvrij Bier 0.0%
- Big Drop Brewing Co. Paradiso Citra IPA Alcoholvrij 0.5%
Wat zijn de beste bieren zonder gluten?
Wat het beste glutenvrije bier is, hangt (uiteraard) af van jouw persoonlijke smaak. De volgende bieren zijn van harte aan te bevelen. Een aantal zijn in de prijzen gevallen bij de World Beer Awards of tijdens de Dutch Beer Challenge. Daarnaast hebben ze allemaal het Crossed Grain keurmerk.
Het Nederlandse Mongozo Beers, heeft twee verschillende glutenvrije bieren op de markt. De Premium Pilsener is een licht bitter, hoppig en zacht van smaak, een fris doordrink bier. Deze pils heeft een alcoholgehalte van 5%. Daarnaast is dit bier ook nog eens biologisch en fair trade!
De Buckwheat White van Mongozo is een bier met fruitig, fris aroma met kruidige tonen, een milde hopsmaak en een zachte, ronde afdronk met een licht zuurtje. Het is gebrouwen met boekweit, mout, rijst, hop en kruiden waaronder koriander en sinaasappelschillen. Het alcoholpercentage is 4.8%.
Bavaria heeft ook een glutenvrij bier ontwikkeld: Bavaria Premium Pilsener Glutenvrij. Het is een pils met een aangename lichte bitter in de afdronk. Het alcoholpercentage is 5%.
‘Hop zij met ons’ is een glutenvrije IPA van brouwerij Jopen. Dit bier wordt gebrouwen met Simcoe, Columbus en Mosaic hop en heeft tonen van dennen, tropisch fruit en citrus. Het is een bitter bier met een alcoholpercentage van 6%.
Waar kan je glutenvrij bier kopen?
Glutenvrij bier is tegenwoordig op meerdere plekken verkrijgbaar. Bij de supermarkt, goede slijters of glutenvrije webshops vind je een ruim assortiment aan bier zonder gluten.
Glutenvrij (alcoholvrij) bier bij Jumbo en Albert Heijn
Supermarkten Albert Heijn en Jumbo verkopen verschillende soorten glutenvrij bier. Bieren die je hier kan kopen zijn:
- Bavaria Holland Glutenfree
- Lowlander Organic blonde 0.3% glutenvrij
- Mongozo Buckwheat White
- Mongozo Premium pilsner
- Jopen Hop zij met ons
Bier en coeliakie of glutensensitiviteit
Ongeveer 170.000 mensen in Nederland lijden aan Coeliakie. Dit is een auto-immuun ziekte die getriggerd wordt door de inname van gluten. Daarnaast zijn er mensen die te maken hebben met glutensensitiviteit. Dit is iets anders dan coeliakie, maar de klachten ontstaan ook door gluten. Klachten die mensen ervaren zijn darmklachten, zoals buikpijn, diarree of chronische vermoeidheid.
Sommige mensen ervaren geen klachten bij het drinken van bier, maar het is niet altijd uit te sluiten dat er gluten in zitten. Het drinken van bier zonder glutenvrij logo, wordt door de Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) voor deze doelgroepen daarom afgeraden.
Mocht je klachten ervaren wordt altijd aangeraden om hierover contact op te nemen met een huisarts of specialist. Mogelijk kan een diëtist een glutenvrij dieet voorstellen met biersoorten die binnen dat dieet passen. Dit is per persoon verschillend.
Hoeveel gluten in bier?
Hoeveel gluten er in bier zitten is niet exact te zeggen. Dit wordt niet altijd getest en verschilt per product.
Of een product het predicaat glutenvrij mag dragen hangt af van het aantal milligram per kilogram aan gluten in het bier zit. Wanneer uit een glutenanalyse blijkt dat het bier onder de norm van 20 ppm valt, dan mag het product glutenvrij genoemd worden.
Hoe zit het met gluten in andere alcoholische dranken?
- Wijn wordt geproduceerd uit druiven en kan daarom aangemerkt worden als glutenvrij. Soms kan er sprake zijn van kruisbesmetting wanneer tijdens het klaren de wijn in contact komt met gluten.
- Heldere gedistilleerde dranken, zoals jenever, gin, wodka, whisky, etc. zijn glutenvrij. Bij het brouwproces wordt glutenbevattend graan gebruikt, maar de gluten blijven altijd in de reststof achter.
- Alcoholhoudende dranken met toevoegingen, zoals likeuren, zijn meestal glutenvrij. Ga wel op de ingrediëntenlijst na of er glutenbevattende granen zijn gebruikt.
- De meeste cider is glutenvrij omdat er voor het brouwproces appels worden gebruikt.
